Nyepi en gewoontes

Vandaag gaat alweer mijn zevende stageweek van start bij HELI SGI. De tijd gaat ontzettend snel hier op dit heerlijke tropische eiland. Tijdens mijn onderzoek dat ik uitvoer voor mijn stage bedrijf ben ik er wel achter gekomen dat het runnen van een onderneming in Indonesië ontzettend moeilijk is. Dacht ik dat Nederland een bureaucratisch land was, nou welkom in Indonesië. Overal zijn toestemmingen voor nodig, alles moet geadministreerd worden en de regering vind het leuk om wetten om de maand te veranderen. Neem daarbij een overheid die een “tikkeltje” corrupt kan zijn en je kan je wel voorstellen hoe moeilijk het is om zaken te doen in dit land. De printer in mijn werkruimte print dan ook op één dag meer dan ik in mijn hele leven aan bestanden heb geprint. Volgens mij had de regering bij zichzelf gedacht van, we hebben nou zoveel ingewikkelde regeltjes opgesteld laten we die in het verkeer maar beperkt houden tot een paar of beter nog geen.
Als iemand van mijn trouwe blog lezers toevallig van plan was een bedrijf te gaan starten in Indonesië raad ik het dan ook bij deze af. Maar goed die ingewikkelde wetgeving zorgt er wel voor dat er genoeg is om research naar te doen en bovendien is de internationale business in Zuidoost Azië is wel echt interessant.

Na 6 weken begin ik de locals en hun gewoontes beter te leren kennen. Zo roken alle mannen, maar de vrouwen gek genoeg veel minder. Het roken wordt hier bijna aangemoedigd, want een pakje van 12 sigaretten kost slechts 1,50. Wat ik dan wel weer grappig vind is dat de pakjes vol staan met smerige afbeeldingen van doorrookte longen en verrotte tanden om het roken toch nog een beetje af te raden. Een prijsverhoging lijkt mij misschien meer op zijn plaats.

Deze rookgekte en het feit dat ze overal suiker bij doen (zo bestaat een “Balinees Coffee” uit één schep koffie, twee scheppen suiker en warm water) komt niet bepaald ten goede van de kwaliteit van het gebit. Ik heb al meerdere malen een gesprek gevoerd met iemand die welgeteld nog maar één tand in z’n mond had, best lastig om dan serieus te blijven.

Dan is er het eten. De vrouw maakt ’s ochtends genoeg voor de hele dag en ook genoeg voor andere mensen die mee willen eten. Het hoofdbestanddeel is uiteraard rijst, dat wordt gekookt in een pan zo groot als een klein huis. Als je mee wilt eten schept de vrouw des huizes een bord met rijst op en dan mag jij aanwijzen wat je er bij wilt hebben. Vaak heb ik geen idee wat het allemaal is en probeer ik maar gewoon wat. Zo ging ik laatst met een collega eten en vroeg ik hem wat ik eigenlijk aan het eten was, toen het gefrituurde kippen longen bleken te zijn vond ik het toch iets minder smaken. Dat de sambal hier anders is dan in Nederland heb ik ondertussen ook wel geleerd. Toen ik de eerste keer een lekkere enthousiaste schep sambal bij m’n bordje rijst deed (zoals ik dat ook altijd in Nederland doe) had ik gehoopt dat ik iets minder enthousiast was. Na één hap kreeg ik bijna geen lucht meer, maar goed ik wil me natuurlijk niet laten kennen en heb gewoon netjes m’n bordje leeg gegeten zoals ik dat ook in Nederland doe. Al met al is het eten heerlijk, vooral bij de kraampjes waar ze het eten vers voor je klaar maken, maar ik vraag me wel een beetje af of ze hier wel is van de schijf van de vijf hebben gehoord.

Verder houdt de Balinees niet zo van lopen. Voor elke afstand wordt het scootertje van stal gehaald en stort men zich in de verkeerschaos. Dit zorgt vooral in de wat drukkere steden voor aardig wat uitlaatgassen. Daarnaast is er ook nog het afval. Omdat ze niet echt weten wat ze er precies mee moeten doen wordt het op grote bergen gestort, soms midden in de stad. Dit en de uitlaatgassen zorgen voor een niet altijd aangename lucht.

Zoals je leest houdt de Balinees die in de stad woont er niet echt een gezonde levensstijl aan over. En toch vraagt mijn Indonesische kameraad en collega zich nog af waarom de levensverwachting in Nederland zo veel hoger ligt.

Maar zodra je de stad uit rijdt en een paar kilometer richting het noorden gaat verdwijnt al gauw de vieze lucht en het drukke verkeer en kom je terecht in het prachtige groene landschap wat Bali te bieden heeft. Die uitlaatgassen waren ook totaal verdwenen tijdens Nyepi . Nyepi is het Balinese nieuwjaar en wordt elk jaar ingeluid met Ogoh Ogoh gevolg door een“silence day”, waarover later meer. Ogoh Ogoh is, werd mij verteld, een soort parade waarbij zelfgemaakte monsters worden tentoongesteld. Ik had geen idee wat te verwachten en ging rond 4 uur ’s middags richting Kuta. Eenmaal aangekomen kon ik mijn scootertje nergens kwijt en dacht ik al: oke het is druk. En de dat het druk was bleek wel. Heel Kuta was volgelopen met Balinezen uit allerlei dorpjes die hun eigen gemaakte monster mee hadden genomen. Naast de locals waren de toeristen uiteraard ook goed vertegenwoordigd. De monsters waren gemiddeld zo´n 5 meter hoog en zagen er ook echt eng uit. Afgehakte hoofden, 4 armen, 6 armen, op elkaar gestapelde hoofden noem het maar op. Deze monsters moeten de boze geesten verbeelden.

Vervolgens voert elk dorp een show op voor de jury, want het is ook een onderlinge wedstrijd tussen de verschillende dorpen. Iedereen heeft z´n eigen taak. De oudere jongens tillen het monster, de kleintjes tillen de kleinere monsters en de vrouwen zorgen voor de dans. Na een paar uur met verbijstering naar de hele happening te hebben gekeken vond ik het wel mooi geweest en ging weer richting Denpasar, maar daar begon pas het echte spektakel.

Met m´n scootertje ging ik via de snelweg naar Denpasar. Toen ik daar op het drukke stadskruispunt was gekomen zag ik dat het feest nog niet was afgelopen, sterker nog het begon pas net. Ik kwam in gesprek met een Indo en hij vertelde me wat ze nu gingen doen. Het was nu de bedoeling dat de boze geesten uit de monsters werden verdreven. Dat begon allemaal met een iets te lange ceremonie waarbij er een monster door een stuk of 20 man werd opgetild om er vervolgens een halfuur lang rondjes mee te lopen. Ondertussen werd de ceremonie begeleid door zo´n heerlijke schrille stem die er door heen zong. Wat hij zong kon ik natuurlijk niet verstaan, maar het was ongetwijfeld iets in de trend van “boze geesten verlaat ons eiland”.

Het tafereel werd aanschouwt door een een stuk of 200 Balinezen (als het er niet meer waren) die allemaal op en rond dat drukke kruispunt stonden. Na de ceremonie hoopte ik van harte dat het niet bij alle monsters zo lang zou duren, want er was ondertussen een aardige rij gevormd. Maar gelukkig was dat niet het geval, integendeel. Wat ze namelijk deden om de boze geesten uit de monsters te verbannen was de monsters net zo lang door elkaar schudden tot dat het afbrak. Dus je moet je voorstellen dat die meters hoge monsters ondersteunt door bamboestokken volledig door elkaar werden geschud door die Balinezen die dat ding tilden. En het duurde vaak best een tijdje voordat zo’n monster het eindelijk begaf, dus dat zag er allemaal heel grappig uit. Als er dan eindelijk weer een monsterhoofd ergens op straat lag werd dit gevierd met applaus en gelach. En dit alles speelde zich af op één van de drukste kruispunten van Bali waar dus ook nog gewoon doodleuk verkeer tussen door reed. Het was één van de gekste, bijzonderste dingen die ik heb meegemaakt en ik ben ook zeer verbaasd dat er geen gewonden zijn gevallen.
 
Met het maken van zo’n monster is de bevolking al maanden lang bezig en er gaat ook aardig wat geld in zitten. Zoveel tijd, geld en moeite om het vervolgens met z’n allen compleet te vernielen. Een aardige kapitaalsvernietiging als je het maar vraagt, maar wel zeer vermakelijk.
De dag na Ogoh Ogoh is het een silence day op Bali. Een groter contrast kan er niet zijn. Werd er de dag van gister nog volop lawaai gemaakt, monsters vernield en gelachen. Is er vandaag totale stilte. Deze silence day houdt in dat er de hele dag geen verkeer is, alle winkels en instanties gesloten zijn en dat niemand het eiland in of uit kan komen. ’s Avonds mag het licht absoluut niet aan, want de bedoeling van deze dag is dat de boze geesten die over het eiland vliegen moeten denken dat het eiland verlaten is. Eigenlijk zijn ze zich dus gewoon aan het verstoppen. En als er nergens op het hele eiland geen enkel licht brandt en geen verkeer geeft dat een erg bijzonder effect. Opgesloten op mijn donkere kamertje besloot ik even de straat op te gaan om te kijken. Ik zag uiteraard helemaal niks, maar doordat er de hele dag geen verkeer was, was de lucht ontzettend helder en zag je de mooiste sterren. Als je goed keek kon je zelfs het melkwegstelsel zien. De dag was verder natuurlijk ontzettend saai, maar dit uitzicht maakte veel goed.

Tot schrijfs,
Niels

P.S. foto's volgen op facebook